Vergi İstisna Belgesi verileri, “KÖİ Projeleri iktidara yakın çevreleri zenginleştirdi” eleştirilerinin haklılığını ortaya koydu. 14 yılda onlarca teşvik ve vergi istisnası Cengiz, Kolin, Limak, Makyol ve Kalyon’a verildi.
TBMM Genel Kurulu’ndan geçirilen Vergi Kanunu ile Kamu-Özel İşbirliği (KÖİ) projelerinden gelir elde eden kurumlardan alınacak vergi oranı yüzde 25’ten yüzde 30’a çıkarıldı. KÖİ projesi yapan şirketlere sağlanan vergi istisnalarının detayları ise iktidarın yüzde 30’luk vergi oyununun makyajını döktü. Şirketlere 2010-2024 döneminde Vergi Resmi Harç İstisna Belgesi ile sağlanan ayrıcalıklar da “Şirketler devlete kepçeyle verdiği vergiyi kazanla aldı” yorumlarına neden oldu.
CHP Milletvekili Cevdet Akay, 2010-2024 yılları arasında vergi istisnası alan kurumları deşifre etti. İktidara yakınlıkları ile bilinen ve AKP döneminde servetlerine servet katan şirketlerden Cengiz İnşaat, Kolin İnşaat, Makyol İnşaat, Limak İnşaat ve Kalyon İnşaat’a sağlanan ayrıcalıklar dudak uçuklattı.
CHP’li Akay, Kalyon Holding ve Cengiz Holding’e sağlanan ayrıcalıkları detaylandırdı. Kalyon’un 2022 yılında Gümrük Vergisi Muafiyeti ve KDV istisnası aldığı, Cengiz Holding’in ise 2023 yılında ETİ Alüminyum A.Ş. ile Konya’daki yatırım için yatırım teşviki aldığı belirtildi.
KÖİ ve YİD yapan firmaların vergi yükünün hali hazırda yüzde 3’lerde olduğunun altını çizen Akay, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu katkı yüzde 30’a çıkıyor ancak devlete sadece 557 milyon TL’lik bir katkısı olacak. Ama buna mukabil bunlar vergi istisnası ve yatırım teşvikleri yoluyla gruplarına muazzam imkânlar sağlıyorlar. Muafiyet ve istisna olayı 2024 yılı için kurumlar vergisi açısından 657 milyar TL. Bunun büyük bölümünü de bu şirketler alıyor. Depremde 3 milyar TL bağış yapıp, aynı ayda 10 gün sonra devletten dünyanın teşvikini aldı Cengiz ve Kolin… Kepçeyle verip kazanla alıyorlar.
Bunlar vergi falan ödemiyor. Meclis’te görüşülen kanun teklifi, sermayeyi tabana yaymıyor, vergi yükünü dengeli dağıtmıyor. Yandaş sermayeden kesinlikle vergi almıyor. Asgari kurumlar vergisinin yüzde 15 olarak uygulanması elzemdir. Ayrıca ciro üzerinden yüzde 2 vergilendirme düşünülebilir. Enflasyonu emekliye, işçiye, ücretliye verilecek zam değil, aslında bunlara verilecek zam körüklemektedir.”
2010-2024 döneminde Kamu-Özel İşbirliği ya da Yap-İşlet-Devret projesi yapan firmalara verilen Vergi Resim Harç İstisnası belgelerinin, “Beşli çete” olarak nitelendirilen şirketlere göre dağılımı şöyle sıralandı:
• Cengiz İnşaat: 30
• Kolin İnşaat: 36
• Makyol İnşaat: 24
• Limak İnşaat: 19
• Kalyon İnşaat: 19
Kaynak: BİRGÜN